Acne 101: Welke soorten acne bestaan er en wat zijn de symptomen?

Laten we een eerste taboe al meteen de wereld uit helpen: acne wordt vaak gedefinieerd als ‘jeugdpuistjes’. Maar als we redelijk wezen dan klopt dat niet. Hoewel er heel wat jongeren tijdens de puberteit last hebben van acne, is het een huidaandoening die op alle leeftijden kan voorkomen. Puistjes na je 30ste? Compleet normaal en laat je vooral niets anders wijsmaken. Leer alles over acne, hoe het ontstaat en welke soorten er bestaan in de Acne 101 van onze dermatologen.

Wat is acne?

Een meer correcte definitie zien we als volgt:

Acne is een verzamelnaam voor allerlei soorten puistjes. Deze verschijnen op de huid: meestal in het gelaat, op de rug of op de borst en schouders.

1. In een eerste fase zien ze eruit als een wit bolletje = een mee-eter. Wat je eigenlijk ziet is de ophoping van talg en olie in je talgklier.
2. Later kan dat bolletje zwart worden. Dat geeft aan dat de de mee-eter open staat.

Deze twee eerste fases zijn vormen van acne die niet ontstoken zijn. De poriën zijn verstopt, maar kunnen toch tijdig alle talg en olie verwerken, waardoor het niet tot een infectie komt.

Komt het wel zover, dan is er sprake van inflammatie. De overvloedige talg en olie raken niet weg en zorgen ervoor dat de talgklier ontsteekt. Hierdoor ontstaan rode tot paarse, pijnlijke puistjes met soms een wit tot lichtgeel kopje.

Hoe ontstaat acne?

Acne ontstaat wanneer de talgklieren in je huid iets te goed hun best doen. Deze klieren bevinden zich in de bovenste laag van de huid en dienen in de eerste plaats om ervoor te zorgen dat je huid, maar ook je haar soepel en beschermd blijven. De talg die ze aanmaken is namelijk een vette stof die water, bacteriën en schimmels afstoot. Het verhoogt zo de weerstand van de huid.

Als deze klieren heel actief zijn, dan kunnen ze hun eigen talgproductie helaas niet meer verwerken. De onderhuidse talg wordt dikker en er ontstaat een ophoping van talg en huidschilfers. Zo verstopt de talgfollikel en ontstaan er mee-eters. In de talgklieren zelf wemelt het van bacteriën. En als de verstopte  talgfollikel openscheurt ontstaat er een ontstekingsreactie = acne.

In de meeste gevallen is die overproductie gelinkt aan schommelingen in je hormonen, maar acne kan ook genetisch zijn.

Acne ontstaat niet door:

• de huid te weinig te wassen
• make-up te dragen
• ongezond te eten
• veel te zweten

Wat zijn de symptomen?

1. Bij een milde vorm van acne vulgaris zien we nog geen ontstekingsreactie. Hier zijn de symptomen ofwel witte, ofwel zwarte puntjes die de mee-eters aanduiden. Er zijn vrijwel geen rode puistjes.
2. Bij een matige vorm van acne vulgaris is er een eerste ontstekingsreactie en zien we inflammatoire puistjes. Deze zijn rood tot paars van kleur en kunnen pijnlijk aanvoelen.
3. Bij een ernstige vorm van acne vulgaris (acne conglobata) is er een hele sterke ontstekingsreactie. De inflammatie zorgt niet enkel voor puistjes, maar ook hyperpigmentatie en littekenvorming zijn symptomen.

‍

Zoek bij matige tot ernstige vormen van acne steeds hulp van een dermatoloog. Deze aandoeningen bevinden zich diep in de huid. De dermatoloog kan aan de hand van aangepaste behandelingen de oorzaak beter aanpakken en zo tot betere resultaten komen. Wacht hier ook niet te lang mee: hoe sneller je de behandeling kan starten, hoe minder kans je zal hebben op littekens. 

Welke soorten acne bestaan er?

Acne vulgaris is de verzamelnaam voor alle soorten acne die ontstaan door de talgklieren die verstoppen. Hieronder vallen alle vormen van mee-eters, papels, pustels, knobbeltjes of cysten.

• Hormonale acne
  ‍De nummer 1 oorzaak van acne zijn hormonen, en dan vooral hormonale schommelingen. We spreken dan ook van hormonale acne. Welke hormonen veroorzaken dan die opflakkeringen? Androgene hormonen, waaronder testosteron, werken als een stimulans voor de talgklieren.
  ‍

• Comedonale acne
  ‍Niet alle acne uit zich in rode puistjes. Comedonale acne is acne die bestaat uit mee-eters, ofwel comedonen. Deze vorm van acne is te herkennen aan de whiteheads of blackheads en doet zich voor wanneer de follikels of poriën verstopt raken met talg, maar niet in die mate dat ze ontsteken of pijnlijk zijn. Dat wil uiteraard niet zeggen dat comedonale acne geen impact kan hebben op je dagelijkse leven. Ook hiervoor kan je bij de dermatoloog terecht en bestaan er behandelplannen.
  ‍

• Cystische acne
  ‍Onder de ernstige vormen van acne valt cystische acne, ook wel steenpuistjes genoemd. Deze wordt ook veroorzaakt door hormonen. De puistjes hier zijn eigenlijk cysten en zijn te herkennen als rode bultjes diep in de huid. Deze vorm van acne is heel pijnlijk bij aanraking, maar ook zonder aanraking kunnen de puistjes pijn doen. De pijn kan zelfs al voelbaar zijn voor de steenpuitjes ontstaan.
  
  Hoe verschilt dat van een ontstoken talgklier? De ontsteking bij cystische acne zit veel dieper in de huid. Zo’n intense ontsteking en bijgevolg zwelling beschadigt ook de gezonde huid rondom de getroffen zone.
  ‍

• Acne conglobata
  ‍Acne conglobata is ook een ernstige, maar minder voorkomende vorm van acne, waarbij de ontsteking van de talgklieren bijzonder heftig is. Je bent bij deze vorm van acne heel blij met rustige witte of zwarte mee-eters, want typisch voor acne conglobata zijn de grote abcessen (met pus gevulde holtes). Deze veroorzaken pijn en littekens nadat de acne is genezen.
  ‍

• Acne tarda
  ‍Acne kan uiteraard ook optreden na je 25ste. We spreken dan van late onset acne of acne tarda (volwassenen acne). Deze acne lijkt heel erg op hormonale acne, maar je zal minder mee-eters opmerken. Bij acne tarda zien we een hormonale oorzaak: meisjes die stoppen met de pil. Maar er is ook vaak een erfelijke oorzaak: bij bijna de helft van de mensen die kampen met volwassen acne, heeft ook de moeder of vader er last van (gehad).

‍

Wat is technisch gezien geen acne, maar lijkt erop?

Schimmelacne = uitslag die ontstaat door de hoeveelheid gist op je huid. Door een hoog level aan gist worden bacteriën gevoed en kunnen schimmels ontstaan. Door die schimmels ontsteken de haarzakjes. Ze ontstaan vaak in groep, hebben ongeveer dezelfde grootte en jeuken, op die manier kan je ze onderscheiden van acne vulgaris.

Rosacea = een huidaandoening die voor een deel dezelfde verschijnselen vertoont als acne. Denk aan ontstoken bultjes, roodheid en irritatie, maar deze worden niet veroorzaakt door verstopte talgklieren. Bij rosacea doen de symptomen zich vooral voor op de wangen en rondom de neus, alsof je bloost.In een vergevorderd stadium kan het leiden tot zichtbare haarvaatjes (vandaar ook de roodheid), verruwing van de huid en zwelling van het gezicht.

Heb je last van acne? Via Skindr krijg je binnen 48u advies van een ervaren dermatoloog met bijhorend behandelplan om je zo snel en goed mogelijk te verzorgen. 

‍