Chlamydia – Symptomen, Oorzaken & Behandeling

Chlamydia is de meest voorkomende seksueel overdraagbare aandoening in België en wordt veroorzaakt door de bacterie Chlamydia trachomatis. Deze bacterie nestelt zich in de slijmvliezen van je lichaam en kan verschillende delen van je lichaam infecteren. De aandoening komt zowel bij vrouwen als mannen voor en wordt bijna altijd overgedragen via onbeschermde seksuele contacten.

Het meest opvallende kenmerk van chlamydia is dat het vaak stilzwijgend verloopt. Ongeveer 70% van de vrouwen en 50% van de mannen met chlamydia heeft helemaal geen klachten. Dit maakt de aandoening extra verraderlijk: je kunt chlamydia hebben zonder het zelf te weten en ondertussen je sekspartner(s) besmetten zonder dat je dit beseft.

In Vlaanderen stijgt het aantal vastgestelde gevallen van chlamydia sterk. Waar er in 2002 nog 7,3 gevallen per 100.000 inwoners waren, groeide dit aantal naar 65 gevallen in 2016 en maar liefst 218 gevallen in 2023. Dit is waarschijnlijk nog een onderschatting van het werkelijke aantal besmettingen, aangezien veel mensen zich niet laten testen vanwege het ontbreken van symptomen.

De aandoening komt het vaakst voor bij jonge vrouwen tussen 15 en 29 jaar en bij mannen tussen 20 en 40 jaar. Dit heeft te maken met seksuele activiteit, wisselende sekspartners en het niet consequent gebruiken van condooms in deze leeftijdsgroepen.

Chlamydia ontstaat door besmetting met de bacterie Chlamydia trachomatis, en deze besmetting gebeurt bijna uitsluitend via seksueel contact. Je loopt chlamydia op na onbeschermde seks met iemand die de bacterie draagt. Het maakt hierbij niet uit of het om vaginale, anale of orale seks gaat: bij elk van deze vormen van seksueel contact kunnen de bacteriën worden overgedragen.

De chlamydia-bacterie kan terechtkomen in verschillende slijmvliezen van je lichaam. Bij vaginale seks raken vooral de slijmvliezen van de geslachtsdelen en urinewegen besmet. Bij anale seks kan de bacterie de anus en het rectum infecteren, en bij orale seks kan een infectie ontstaan in de keel. Ook je ogen kunnen besmet raken, bijvoorbeeld als je met je handen de bacterie van je geslachtsdelen naar je ogen brengt.

Er zijn enkele factoren die je risico op een chlamydia-infectie verhogen. Het hebben van wisselende sekspartners vergroot de kans op besmetting, net als het niet gebruiken van condooms tijdens seksuele contacten. Bepaalde groepen lopen een hoger risico op chlamydia of hebben meer kans op complicaties. Dit geldt bijvoorbeeld voor mannen die seks hebben met mannen, sekswerkers en trans personen.

Een bijzondere situatie doet zich voor bij zwangerschap. Wanneer je zwanger bent en chlamydia hebt, bestaat het risico dat je baby besmet raakt tijdens de bevalling. De bacterie kan dan de ogen van je baby infecteren, wat behandeling noodzakelijk maakt.

Het is belangrijk om te weten dat chlamydia niet via gewoon dagelijks contact wordt overgedragen. Je kunt chlamydia niet oplopen door handen schudden, knuffelen, uit hetzelfde glas drinken of door het gebruik van dezelfde toiletbril. De bacterie heeft direct contact met slijmvliezen nodig om van de ene persoon naar de andere over te gaan.

Het meest kenmerkende aan chlamydia is juist het ontbreken van symptomen bij veel mensen. Toch ontwikkelt een deel van de besmette personen wel degelijk klachten. Wanneer symptomen optreden, gebeurt dit meestal één tot drie weken na de besmetting. De klachten kunnen variëren van licht tot ernstig en verschillen tussen mannen en vrouwen.

Bij vrouwen kunnen verschillende klachten optreden. Een veelvoorkomend symptoom is een branderig gevoel of pijn bij het plassen. Je kunt ook meer afscheiding uit je vagina krijgen, of de afscheiding kan veranderen van kleur of geur. Sommige vrouwen ervaren bloedverlies na seksueel contact of tussen twee menstruaties in. Dit wordt tussentijds bloedverlies genoemd en kan een signaal zijn dat er iets niet in orde is.

Pijn in de onderbuik is een ander mogelijk symptoom bij vrouwen. Deze pijn kan vaag aanwezig zijn of juist hevig worden. Ook pijn tijdens seks kan voorkomen. Deze symptomen kunnen wijzen op een infectie van de organen in je onderbuik, zoals je baarmoeder, eileiders of eierstokken. Dit wordt een bekkenontsteking genoemd en vraagt om behandeling.

Bij mannen manifesteert chlamydia zich vaak anders. Een wit, slijmerig vocht dat uit de penis komt, is een mogelijk teken van infectie. Pijn of een branderig gevoel bij het plassen komt ook voor, net als bij vrouwen. Sommige mannen ervaren pijn in hun balzak, wat kan duiden op een ontsteking van de bijbal.

Wanneer chlamydia via anale seks is overgedragen, kunnen zowel vrouwen als mannen last krijgen van pijn aan de anus. De stoelgang kan bloederig of slijmerig worden, en het toilet bezoeken kan pijnlijk zijn. Bij besmetting van de keel door orale seks hebben de meeste mensen helemaal geen klachten, hoewel de bacterie wel aanwezig is en overgedragen kan worden.

Het verloop van de klachten kan per persoon verschillen. Sommige mensen hebben alleen milde symptomen die ze nauwelijks opmerken, terwijl anderen duidelijke en vervelende klachten ervaren. Ook kan het voorkomen dat symptomen tijdelijk verdwijnen maar de infectie nog steeds aanwezig blijft. Dit maakt het extra belangrijk om je te laten testen wanneer je vermoedt dat je besmet bent geraakt, ook als je geen klachten hebt.

Chlamydia kan op verschillende plaatsen in je lichaam voorkomen, afhankelijk van het type seksueel contact waardoor je besmet bent geraakt. De locatie van de infectie bepaalt vaak ook welke klachten je ervaart.

De meest voorkomende plek waar chlamydia optreedt, is in en rond de geslachtsdelen. Bij vrouwen infecteert de bacterie het slijmvlies van de vagina en de baarmoederhals. Vandaar kan de infectie zich verder verspreiden naar de baarmoeder, eileiders en eierstokken. Dit kan leiden tot een bekkenontsteking, waarbij je vage tot hevige pijn in je onderbuik voelt. Bij mannen nestelt de bacterie zich in de urinebuis en kan zich verspreiden naar de bijbal, wat pijn in de balzak kan veroorzaken.

De urinewegen zijn nauw verbonden met de geslachtsdelen en raken daarom vaak mee besmet. Dit verklaart waarom zowel vrouwen als mannen met chlamydia vaak een branderig gevoel bij het plassen ervaren. De bacterie irriteert het slijmvlies van de urinewegen, wat deze onprettige sensatie veroorzaakt.

Bij anale seks kan chlamydia de anus en het rectum infecteren. Het slijmvlies van deze gebieden raakt geïrriteerd, wat kan leiden tot pijn, jeuk en afscheiding uit de anus. Ook bloederige of slijmerige stoelgang kan voorkomen. Deze vorm van chlamydia komt voor bij zowel vrouwen als mannen die anale seks hebben.

De keel is een andere mogelijke locatie van een chlamydia-infectie. Wanneer je orale seks hebt met iemand die besmet is, kunnen de bacteriën zich hechten aan het slijmvlies van je keel. Het bijzondere is dat een keelinfectie met chlamydia meestal geen symptomen veroorzaakt. Je merkt het niet, maar je kunt de bacterie wel doorgeven aan anderen bij orale seks of zelfs bij intensief zoenen.

Tot slot kunnen ook je ogen besmet raken met chlamydia. Dit gebeurt meestal indirect, bijvoorbeeld wanneer je met je handen aan je besmette geslachtsdelen zit en vervolgens in je ogen wrijft. Bij pasgeboren baby's kan een ooginfectie ontstaan tijdens de bevalling als de moeder chlamydia heeft. Een ooginfectie met chlamydia veroorzaakt roodheid, zwelling en afscheiding uit het oog.

Het goede nieuws is dat chlamydia uitstekend te behandelen is met antibiotica. De behandeling is relatief eenvoudig en in de meeste gevallen zeer effectief. Je arts zal echter alleen een behandeling voorstellen wanneer dit zinvol is: als je klachten hebt of wanneer je tot een risicogroep behoort waarbij chlamydia tot complicaties kan leiden.

De standaardbehandeling voor chlamydia is doxycycline. Je neemt hierbij tweemaal daags 100 mg gedurende zeven dagen. Het is belangrijk dat je de volledige kuur afmaakt, ook als je klachten al eerder verdwijnen. Alleen zo ben je er zeker van dat alle bacteriën uit je lichaam zijn verwijderd. Als je zwanger bent, krijg je een andere behandeling omdat doxycycline niet veilig is tijdens de zwangerschap. In dat geval krijg je azithromycine: je neemt dan eenmalig 2 tabletten van 500 mg, dus 1 gram in totaal.

Tijdens de behandeling en de eerste week erna is het belangrijk dat je geen seks hebt. De medicijnen hebben tijd nodig om te werken, en je kunt je partner nog besmetten als je eerder weer seks hebt. Wacht dus zeker zeven dagen nadat je de behandeling gestart bent voordat je weer seksueel contact hebt.

In sommige gevallen wil je arts na de behandeling controleren of de infectie echt verdwenen is. Dit gebeurt vooral bij zwangere vrouwen, omdat een chlamydia-infectie tijdens de zwangerschap risico's met zich meebrengt voor de baby. Ook als je klachten niet verdwijnen na de behandeling, zal je arts een controletest doen om te kijken wat er aan de hand is.

Jouw sekspartner(s) moeten ook behandeld worden, anders blijf je elkaar heen en weer besmetten. Breng daarom al je sekspartners van de afgelopen zes maanden op de hoogte. Voor veel mensen voelt dit ongemakkelijk, en dat is begrijpelijk. Als je het moeilijk vindt om dit gesprek zelf te voeren, kan je arts je partners ook anoniem inlichten via speciale diensten zoals Partneralert. Zo weten zij dat ze zich moeten laten testen en behandelen, zonder dat jouw naam genoemd wordt.

Naast de medische behandeling is het verstandig om goed voor jezelf te zorgen. Rust nemen tijdens de behandeling helpt je lichaam om te herstellen. Ook is het belangrijk om in de toekomst veilig te vrijen met condooms, zodat je niet opnieuw besmet raakt of andere soa's oploopt. Open communicatie met toekomstige sekspartners over soa's helpt om nieuwe besmettingen te voorkomen.

Er bestaat veel misinformatie over chlamydia, en het is belangrijk om te weten wat niet helpt bij de behandeling. Chlamydia is een bacteriële infectie die alleen met antibiotica kan worden behandeld. Huismiddeltjes, natuurlijke remedies of alternatieve behandelingen kunnen de bacterie niet doden en zijn dus niet effectief.

Sommige mensen denken dat chlamydia vanzelf overgaat als je wacht. Dit klopt niet. Zonder antibiotica blijft de bacterie in je lichaam aanwezig. Ook al heb je geen klachten, de bacterie is er nog steeds en kun je anderen besmetten. Bovendien blijft het risico bestaan dat de infectie zich verspreidt naar andere delen van je lichaam en complicaties veroorzaakt.

Het wassen of spoelen van je geslachtsdelen, vagina of anus helpt niet tegen chlamydia. De bacterie bevindt zich diep in het slijmvlies en kan niet worden weggewassen met water, zeep of douches. Vaginale douches kunnen zelfs schadelijk zijn omdat ze de natuurlijke balans van je vaginale flora verstoren, wat je juist gevoeliger maakt voor infecties.

Vrij verkrijgbare ontstekingsremmers of pijnstillers kunnen je klachten verlichten, maar ze behandelen de onderliggende infectie niet. Je kunt je hierdoor tijdelijk beter voelen, maar de bacterie blijft aanwezig en kan zich verder verspreiden.

Ook bestaat er geen vaccin tegen chlamydia. Hoewel wetenschappers hier wel onderzoek naar doen, is er op dit moment nog geen preventief vaccin beschikbaar. Het enige effectieve middel om chlamydia te voorkomen is het gebruik van condooms bij seksueel contact.

Tot slot is het een misvatting dat je immuun wordt voor chlamydia nadat je het een keer hebt gehad. Je kunt opnieuw besmet raken met chlamydia, zelfs nadat je succesvol behandeld bent. Je lichaam bouwt geen blijvende immuniteit op tegen deze bacterie, dus het blijft belangrijk om jezelf te beschermen bij seksueel contact.

Is chlamydia besmettelijk?

Ja, chlamydia is zeer besmettelijk en wordt overgedragen via seksueel contact. Je kunt de bacterie oplopen bij vaginale, anale of orale seks met iemand die besmet is. Ook kun je chlamydia doorgeven zonder dat je het zelf weet, omdat veel mensen geen symptomen hebben. Daarom is het gebruik van condooms zo belangrijk.

Hoe lang duurt chlamydia?

Zonder behandeling blijft chlamydia aanwezig in je lichaam, soms maanden of zelfs jaren. Met de juiste antibioticakuur verdwijnt de infectie meestal binnen een week tot tien dagen volledig. Het is wel belangrijk dat je de volledige kuur afmaakt zoals voorgeschreven, ook als je klachten al eerder verdwijnen.

Kan je chlamydia voorkomen?

Ja, chlamydia kun je grotendeels voorkomen door altijd condooms te gebruiken bij seks. Condooms beschermen je niet alleen tegen chlamydia, maar ook tegen andere seksueel overdraagbare aandoeningen. Open communicatie met je sekspartner over soa's en testen helpt ook om besmetting te voorkomen.

Wanneer moet je naar de dokter?

Ga naar je huisarts als je pijn of een branderig gevoel hebt bij het plassen, ongewone afscheiding uit je geslachtsdelen opmerkt, of pijn in je onderbuik of balzak ervaart. Ook als een sekspartner je laat weten dat hij of zij chlamydia heeft, is het verstandig om je te laten testen, zelfs als je geen klachten hebt.

Komt chlamydia terug na behandeling?

De infectie zelf komt niet terug na een geslaagde behandeling, maar je kunt wel opnieuw besmet raken met chlamydia. Je bouwt geen blijvende immuniteit op tegen de bacterie. Als je opnieuw onbeschermd seks hebt met iemand die chlamydia heeft, loop je het risico om weer besmet te raken.

Kan chlamydia onvruchtbaarheid veroorzaken?

Vroeger werd gedacht dat chlamydia vaak onvruchtbaarheid veroorzaakt, maar recent onderzoek laat zien dat deze kans klein is. Onvruchtbaarheid door chlamydia komt alleen voor bij vrouwen die duidelijke klachten hebben gehad van een bekkenontsteking. Bij de meeste mensen met chlamydia zonder klachten is het risico op onvruchtbaarheid verwaarloosbaar klein.

1. Gezondheid en Wetenschap: Chlamydia trachomatis
2. EBPnet (Evidence-Based Practice Network)
3. RIVM: Draaiboek Consult Seksuele Gezondheid (december 2024)
4. RIVM: Testen op chlamydia, De veranderingen op een rij (januari 2025)
5. Worel: Richtlijn Diagnose, behandeling, opvolging en doorverwijzing van infecties met chlamydia trachomatis (februari 2025)
6. Allesoverseks.be: Informatie over chlamydia
7. Partneralert: Anoniem partners informeren over soa URL