Venijnige
 muggenbeten: hoe behandelen en voorkomen?

Dr. Annelies Avermaete
16.8.2022

Muggen komen bijna overal in de wereld voor. Op de ene plaats al wat meer dan op de andere en in verschillende vormen en soorten. Sommige soorten zijn volledig onschadelijk en steken niet, andere kunnen levensbedreigend zijn omdat ze ziektes als gele koorts en malaria overbrengen. Daarmee zijn ze de dodelijkste dieren ter wereld. Alleen al met hun zacht gezoem slagen deze kleine insecten erin om ons uit onze slaap te houden. Dat komt omdat hun steken, de muggenbeten, vervelend jeuken en bulten vormen op de huid.

Sommige geurprofielen trekken muggen aan

Niet iedereen heeft evenveel last van muggenbeten. De persoon die naast je ligt te slapen kan wakker worden vol muggenbeten terwijl er bij jou geen bultje te bespeuren valt. Ongeveer 1 op 5 mensen is meer aantrekkelijk voor muggen dan de rest van de bevolking. En daar valt helaas niet veel aan te doen.

Muggen houden van een specifiek geurprofiel. Elke mens heeft een eigen geurprofiel dat gevormd wordt door de natuurlijke samenstelling van bacteriën. Deze samenstelling kan muggen aantrekken of net afstoten. Dat bepaalt of je veel last hebt van muggenbeten of niet. Ook zwangere vrouwen zijn vaker het slachtoffer. Dat komt omdat ook zij een geur verspreiden die muggen aantrekkelijk vinden. Omdat hun lichaamstemperatuur hoger is, trekken ze nog meer de aandacht van deze insecten.

Muggen houden van warmte, beweging en zwarte kleding

Op sommige momenten heb je het zelf in de hand of je een aanlokkelijke prooi bent of niet. Misschien heb je zelf al gemerkt dat als je in het bos gaat joggen, de beestjes makkelijker achter je aankomen dan dat je op dezelfde plek rustig wandelt. Muggen houden van warmte en beweging. Als jij joggend en zwetend voorbij loopt, zal je snel de aandacht trekken. Dit is ook zo als je ’s nachts ligt te woelen. Velen denken dat ze de mug horen zoemen omdat ze nog wakker zijn maar door je gewoel heb je de aandacht getrokken van de mug en komt die naar je toe.

Goed om weten is dat muggen aangetrokken worden tot zwarte kleding. Trek je naar een gebied waar veel muggen zijn, is het aan te raden wit of lichte kleuren te dragen in plaats van donkere kleding.

Muggenbeten voorkomen

Behalve je lichaam bedekken met lichte kleding zijn er nog andere middeltjes waarmee je muggen op afstand kan houden.

  • DEET of een andere muggenspray: Het bestanddeel DEET is het meest effectief. Muggen maken zich zo snel mogelijk uit de voeten als ze dit ruiken. DEET zit in bijna alle antimuggensmeersels maar is ook omstreden. Het is een chemische stof die schadelijk zou zijn voor de mens en de natuur. Dat is ook zo. Zolang je je echter houdt aan de gebruiksvoorschriften op de verpakking is het niet schadelijk voor de gezondheid. Concreet wil dat zeggen dat sommige DEET die je koopt om naar een tropische bestemming te reizen waar veel muggen zijn, niet gebruikt mag woorden bij kinderen onder 13 jaar omdat de concentratie te hoog is (vaak 40%). Ook is het beter voor het milieu om je eerst te douchen voor je in het zwembad, een meer of de zee gaat. Koop ten slotte je producten vooraf bij de apotheek. In sommige landen zit wel 50% concentratie DEET in de muggenspray en dat is schadelijk voor de gezondheid. Bovendien werkt het niet beter.
  • De muggenapparaatjes die je in het stopcontact steekt, verjagen of doden muggen maar zijn bij langdurig gebruik ook schadelijk voor de gezondheid.
  • ’s Avonds gaan eten in het restaurant aan het water klinkt aanlokkelijk maar weet dat stilstaand water de geliefde plaats is voor muggen om er hun eitjes te leggen. Gebruik een muggenspray voor je op restaurant gaat en heb je een vijver in de tuin, zorg dat het water dan stroomt, bijvoorbeeld door er een fonteintje in te plaatsen.
  • Muggen houden niet van wind. Een ventilator zal ze dus verjagen.
  • Van geuren als citronella, basilicum, citroengas en wierook wordt gezegd dat ze muggen in de war brengen en er op die manier voor zorgen dat ze jou niet vinden.
  • Muggengaas of een hor houden de muggen buiten. Sluit je ramen eens het begint te schemeren.

Hoe een muggenbeet behandelen?

Een muggenbeet is er sneller dan je denkt. Je kan nu eenmaal niet ganse dagen met muggenspray rondlopen. Voor je het weet, ben je gestoken. Om de zwelling en de jeuk te verminderen, bestaan er allerlei middeltjes waarvoor je niet altijd naar de apotheek moet hollen:

  • De huid koelen helpt de zwelling verminderen en doet de jeuk verdwijnen. De huid koelen doe je simpelweg door ijsblokjes of een natte koude doek op de beet te houden.
  • Staat er een aloë vera plant in de buurt, breek een stuk van een blad af en smeer de gel op de beet. Aloë vera helpt trouwens ook goed tegen zonverbranding.
  • Andere huismiddeltjes zijn tandpasta, azijn of Vicks.

Zalven tegen insectenbeten:

Toch is het niet slecht om een zalf tegen insectenbeten in huis te halen en mee op reis te nemen. Zo’n zalf maakt deel uit van je basisapotheek. Twee maal per dag cortisonecrème aanbrengen op de beet vermindert de jeuk en voorkomt dat je de beet soms onbewust openkrabt. Krabben aan een muggenbeet is immers heel slecht. Daardoor kan je een infectie krijgen en zeker in tropische landen kan deze infectie ernstig zijn. Bewaar de cortisone crème steeds in de koelkast.

Heb je een erg vervelende beet, dan kan je een antihistaminicum of een anti-allergiepilletje innemen. Dat doe je voor het slapen gaan omdat deze pilletjes je een beetje slaperig maken. Soms verkoopt men ook zalf op basis van antihistaminicum maar deze is af te raden. In combinatie met de zon kunnen ze een overgevoeligheidsreactie veroorzaken.

Betrouwbaar advies van een dermatoloog was nog nooit zo dichtbij.

Hoe werkt het? (25sec)