Zomer zonder zonnebrand: hoe bescherm je je ertegen en wat doe je als je toch verbrandt?

Dr. Annelies Avermaete
19.7.2023

Als we het over zomerkwaaltjes hebben, dan staat zonnebrand met stip op nummer één. Alle preventie-campagnes ten spijt zien we jaarlijks heel wat verbrande huid. In deze blogpost zetten we nog eens alles op een rijtje: hoe bescherm je jezelf tegen zonnebrand, wat doe je het best als je toch verbrand bent en wanneer trek je naar een arts of dermatoloog?

Hoe beschermen tegen zonnebrand?

  • Kies voor een breedspectrum zonnecrème (beschermt tegen UVA- en UVB-stralen) met minstens SPF 50. Zonnecrème dragen wil trouwens niet zeggen dat je geen mooi kleurtje meer kan krijgen.
  • Smeer regelmatig, zeker na het zwemmen.
  • More is more, voor één keer: gebruik minstens 2 volledige vingers zonnecrème om je gezicht in te smeren.
  • Vergeet je lippen niet. Verbrandde lippen zijn zeer pijnlijk. Gebruik een lippenbalsem met SPF.
  • Bescherm je hoofdhuid door een hoofddeksel te dragen, en draag zoveel mogelijk beschermende kledij.
  • Vergeet ook je ogen niet. We zien steeds vaker melanomen achter het oog. Een zonnebril is dus niet enkel nuttig om te kunnen kijken, maar ook om je ogen te beschermen.
  • Smeer ook met een zonnecrème als je last hebt van acne: ook jouw gevoelige acnehuid moet goed beschermd worden tegen de schadelijke UVA- en UVB-stralen.

Hoe kinderen beschermen tegen zonnebrand?

  • Baby’s houdt men best uit de zon door een parasol op de kinderwagen te plaatsen.
  • Smeer ze steeds goed in met een sunblock. Dit wil zeggen minimum een factor 50.
  • Een pet of een zonnehoedje en een zonnebril zijn geen overbodige luxe.
  • Doe ze de gepaste kleding aan. Wijde, droge kleding beschermt het best. Natte kledij laat UV-stralen beter door. Er bestaat ook speciale UV-blocking kleding (maar gebruik alsnog een zonnecrème).

Wat als je huid toch verbrandt?

Ondanks je goede voornemens kan het toch gebeuren dat je huid verbrandt. Wie vergeet er al eens niet zich tijdig in te smeren of slaat onbewust een plekje over? In dat geval is het belangrijk tijdig in te grijpen. Een snelle aanpak kan een groot verschil maken en de huidbeschadiging zoveel mogelijk inperken.

Zodra je merkt dat de huid branderig aanvoelt of gloeit, ga dan onmiddellijk in de schaduw zitten. Als je huid rood ziet, wil dat zeggen dat er een ontstekingsreactie opgetreden is en dat is het gevolg van huidbeschadiging. Een huid die al een beetje rood ziet, heeft onmiddellijk verzorging nodig. Deze tips kunnen je helpen:

  • De eerste hulp bestaat erin een cortisone-houdende crème te smeren op de beschadigde huid. Deze crème onderdrukt de ontsteking en vermindert de graad van beschadiging.
  • Neem een NSAID of aspirine: NSAID staat voor Non Steroidal Anti-Inflammatory Drug. Het is een ontstekingsremmend middel. Een ontstekingsremmer innemen binnen de eerste uren na de verbranding kan de reactie onderdrukken.
  • Smeer de huid na het baden goed in met een hydraterende crème op waterbasis.
  • Drink voldoende water.
  • Bedek de huid met losse kleding zodat deze niet rechtstreeks in contact komt met de UV-stralen.
  • Een verfrissende duik in het zwembad of een koude douche nemen zal comfortabel aanvoelen. Blijf echter niet te lang in het zwembad liggen of onder de koude douche staan. Hou er rekening mee dat de UV-stralen weerkaatsen op het water.

Soorten verbranding: verschillende graden

Er zijn verschillende graden als het gaat om je verbrande huid, daar horen ook andere symptomen bij. Iedere graad verbranding heeft ook een andere oplossing nodig:

Eerstegraadsverbranding

Als je een eerstegraadsverbranding hebt opgelopen, is je huid lichtjes roodgekleurd. Dit zie je ongeveer een zestal tot vierentwintig uur na de blootstelling aan de zon. Je vervelt niet, bent niet koortsig of misselijk en na ongeveer drie dagen verdwijnt de rode kleur weer.

Tweedegraadsverbranding

Bij een tweedegraadsverbranding zien we een rode huid die warm aanvoelt, pijn doet en enkele uren zo begint aan te voelen na de blootstelling aan de zon. Na een dag of drie begint de huid te schilferen en de huid blijft extra gepigmenteerd.

Derdegraadsverbranding

Heb je een derdegraadsverbranding opgelopen? Dan zie je dat de huid gezwollen, pijnlijk en donkerrood verkleurd is. Je huid zal beginnen afschilferen. Daarna merk je dat de huid oneffenheden heeft en verkleurd is.

Vierdegraadsverbranding

Bij een vierdegraadsverbranding zien we blaasjes en een rode, pijnlijke huid. De huid schilfert af en er is sprake van hyperpigmentatie en vlekkerige pigmentatie.

Vervallen zonnecrème?

Let ook op met je zonnecrème, die kan namelijk vervallen. Als je je zonnecrème vaak mee in de zon neemt, zorgt dit ervoor dat de werking snel vermindert. Ook mag je de zonnecrème niet te lang blijven gebruiken. Na ongeveer een jaar wordt de werking veel minder en moet je je veel vaker insmeren om hetzelfde beschermende effect te krijgen dan toen de flacon nieuw was.

Check dus zeker de houdbaarheid van je zonnecrème, zonne-olie of SPF-stick: die zou namelijk wel eens over de datum kunnen zijn.

Wat te doen bij ernstige zonverbranding?

Ernstige zonnebrand herken je aan de blaren die tevoorschijn komen. Op dat moment is je huid zodanig verbrand dat je tweede- of zelfs derdegraads brandwonden vertoont. Behalve dat dit heel pijnlijk is, zit er op dat moment niets anders op dan een arts te raadplegen. De blaren vormen een risico op infectie en eventueel littekenvorming. Je kan je koortsig voelen. Een arts zal de gepaste behandeling voorschrijven.

Geen zin om in het buitenland naar een dokter te gaan? Via de Skindr app kan je binnen 24 uur advies en de nodige voorschriften ontvangen van een Belgische gecertificeerde dermatoloog.

Betrouwbaar advies van een dermatoloog was nog nooit zo dichtbij.

Hoe werkt het? (25sec)